گردشگری مذهبی در شهر آیین های عاشورایی

  سقاخواني، از جمله هنرهاي آييني- نوايي است كه از مقام هاي موسيقيايي سنتي ايران الهام گرفته و با محتواي اشعار مذهبي اجرا مي شود و براي بيشتر وقايع محرم رديف و لحن خاصي تعريف شده كه به صورت سينه به سينه از پدران به فرزندان به ارث رسيده است. 

شهروندان نوش آباد، بنا به سنت ديرين نياكان خود، در شامگاه عيد غدير، پس از نماز مغرب و عشا در مركز هيات حسيني، سقاخواني مي كنند كه شيوه اي از عزاداري شبيه به شروه خواني مردم جنوب كشور است اما شعر و آهنگ آن به گونه اي خاص و منحصربه فرد است. 
سقاخوانان، در سه دسته، موسوم به استاد و شاگرد، به شكل حلقه هاي عزا نشسته و با درهم بردن سرهاي خود، اشعاري ناب و با سبك فاخر در رثاي شهداي كربلا مي خوانند كه آهنگ آن در مايه هاي شور، دشتي و همايون است. 
سقاخوانان نوش آباد، در يك قرن گذشته بنا به سنت مرسوم، در ۱۲ شب، منزل به منزل همراه كاروان حسيني شده و متناسب با هرمرحله، اشعاري را شروه مي كنند. 
اين سفر از عرفه اي شروع مي شود كه حضرت اباعبداله الحسين عليه السلام، حج خويش ناتمام مي گذارد و عزم سفر مي كند، مي خوانند: 
از حريم كعبه عزم كربلا دارد، حسين عزم جانبازي به راه كبريا دارد، حسين 
تا نيابد از جفا بر بست يزداني گزند انصراف از حج خود ، خون خدا دارد حسين 
اين اشعار تفسيري است بر خطابه آن حضرت كه فرمود: بارپروردگارا، حقاً تو ميداني كه اين سفر نه براي دنيا بلكه براي آن است كه در شهرهاي تو صلاح و اصلاح ظاهر سازيم و به سنت تو رفتار گردد./تحف العقول ص۲۳۹. 
و يا آنكه صداي غربت مسلم بن عقيل را از بلنداي دارالعماره پس از ۱۴۰۰سال به گوش همه عالميان مي رسانند: 
در كوفه من غريبم، كاشانه ندارم گويي بروم خانه ولي خانه ندارم 
بهر پسر فاطمه چون نامه نوشتم غير از غم آن خسرو فرزانه ندارم 
جزكشته شدن در راه حق هيچ تمنا از مردم از حق شده بيگانه ندارم 
و اين خود تعبيري است بر آنچه، حسين بن علي عليه السلام فرمود: وَ اِن تَكُنِ الدنيا تُعَدُ نَفيسَه، فَدارُثَوابِ اللهِ اَعلي وَ اَنبَل و مسلم بن عقيل، از اين چشمه سيراب شده است و هرآنكه عزم اين سفر كند، بايد ياراي درك اين معنا داشته باشد و چون وقت امتحان رسد، چه اندك باشند دينداران/تحف العقول ص ۲۴۵. 
اما سقاخوانان، در آخرين شب از ذيحجه در كوچه ها و خيابان مي گردند و غمگينانه خبر رسيدن محرم را به همگان اعلام مي كنند: 
زهرسو نوحه وبانگ فغان مي آيدگويامحرم شده نواي ياحسين برگوش جان مي آيدگويا محرم شده 
سقاخواني مردم نوش آباد، در روزهاي تاسوعا و عاشورا نيز با آدابي خاص برگزار مي شود. در صبح تاسوعا، سقاخوانان در كوچه ها گشته و براي درگذشتگان به فاصله دو محرم ، فاتحه خواني مي كنند و خانواده اموات نيز به يادبود، پرچمي را به هيات هديه مي كند اما سقاخواني روز عاشورا، توسط سادات محل اجرا مي شود. 
سادات هيات حسيني، شالهاي سبز، بر گردن انداخته و پيشاپيش هيات سينه زني و پس از تابوت نمادين كشته، حركت مي كنند. 
اشعار سقاخواني روز عاشورا حامل پيام قيام حسيني است: 
آن عاشقي كه جان داد، تا زنده دين بماند جسمش به خاك و خون خفت، در كربلا ، حسين است 
آنكس كه با قيامش از مكتب شهادت درس جهاد و نهضت ، داده به ما حسين است 
آزاده مرد و باشيد گرحق نمي پرستيد آن رهبري كه فرمود، اين نكته را حسين است. 
سقاخواني مردم نوش آباد، نه يك مراسم آييني، بلكه روايتي از فرهنگ مردمي است كه براي جاودانه ماندن حماسه عاشورا، از گزند تحريف و خرافه، سنتي نيك را سينه به سينه چون ميراثي گرانبها حفظ كرده اند. 
اما آيين هاي سنتي نوش آباد در پاسداشت حماسه حسيني، فقط سقاخواني نيست، كه پنجه بندي حسينيه در نخستين روز محرم، توغ بندي،كُتَل خردسالان در روز عاشورا از ديگر آيين هاي محرم اين شهر است. 
خيمه كوبي در عصر هشتم و خيمه برداري در عصر يازدهم محرم از ديگر آيين هاي سنتي و مذهبي نوش آباد است كه با حضور بيش از يك هزار هنرمند تعزيه در اين شهر برگزار مي شود و چونان آئينه اي تمام نما، تجلي گر حماسه حسيني است