نوش‌آباد شهری است در بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل استان اصفهان ایران. نوش‌آباد در شمال شهر کاشان و میان شهرهای آران و بیدگل وسفیدشهر واقع شده‌است. وضع طبیعی آن به صورت جلگه و دشت همواری است که عوارض طبیعی در آن به چشم نمی‌خورد. جمعیت آن در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار نفر است.
نوش آباد پاِتخت انو شيروان پادشاه ساسانی در تذكره هاي زيارات نوش آباد و همچنين تذكره امامزاده محمد هلال از نوش آباد بعنوان دارالخلافه انوشيروان ، دارالملك انوشيروان ، پايتخت خاقان انوشيروان و شهر انوشيروان ياد شده است قديمي ترين مأخذي كه به نوش آباد اشاره دارد كتاب «الاعلاق النفيسه» ابن رسته (290هجري) است . وي از نوش آباد بعنوان يكي از منزلگاههاي راه بين ري و اصفهان نام مي برد و اين در حالي است كه در اين مأخذ اشاره اي به كاشان نشده است . همين موقعيت حياتي نوش آباد بر سر شاهراه مركزي ايران رهنمون ما به پيشينه تاريخي آن است. نوش‌آباد در ارتفاع ۹۰۰ متر از سطح دریا و به مختصات جغرافیایی `۲۶˚۵۱ طول و`۰۵˚۳۴ عرض و در فاصله ۵/۷ کیلومتری از شهر تاریخی کاشان و ۵/۲ کیلومتری از شهر تاریخی آران و بیدگل واقع شده‌است. این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک در تابستان و سرد و خشن در زمستان است . نوش آباد دارای ۳۱ هکتار بافت تاریخی و طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ دارای ۱۲۴۷۶ نفر جمعیت است . آنگونه که در کتاب تاریخ قم ( نوشته شده در سال ۳۷۸ هـ ق ) آمده‌است "انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره ( ساسانیان ) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمود تا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند." نوش آباد از انوشه (انوشه روان) به معنی بی‌زوال و جاویدان و بی‌مرگ می‌باشد. جایی که خوش و خرم است و روان جاویدی دارد.
آثار تاریخی نوش آباد:
در منطقه نوش آباد بیش از 150 اثر تاریخی وجود دارد که نیمی از آن در داخل بافت و نیمی دیگر در کویر این شهر قرار گرفته است که برخی از آثارتاریخی به شرح زیر است
شهر زیر زمینی نوش آباد - قدمت:1500 ساله دوره ساسانیان
این شهر زیرزمینی به عنوان بزرگترین شهر زیرزمینی جهان معروف است که قدمتی 1500 ساله دارد و به دوره ساسانیان برمی گردد. این شهر زیرزمینی با وسعتی بیش از 4 کیلومتر و در سه طبقه در عمق های 4 الی 21 متری از سطح زمین به وجود آمده است. کاربری این شهر در دوره ها احتمالا متفاوت بوده به گونه ای که در دوران ساسانی تا صفوی و حتی زندیه بیشتر به عنوان پناهگاه یا جانپاه محلی برای اختفا و حفظ جان استفاده می شده به همین منظور همیشه در حال گسترش بوده است اما در دوران قاجار احتمال می رود بیشتر به منظور فرار از گرما در تابستان استفاده می شده است.
۲- مسجد جامع نوش آباد
۳- قلعه سی زان: که ضخامت دیوار آن نزدیک به ده متر است و از جمله استحکامات دفاعی شهر به حساب می‌آمده است. این قلعه ۹ برج دیده‌بانی دارد و در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.این قلعه ۱۰ هزار مترمربع مساحت دارد
۴- قلعه خشتی فرزین
۵- پل تاریخی اسحاق آباد
۶- خانه تاریخی شترخان: ۱۵۰۰ مترمربع مساحت و ۴۰۰ مترمربع زیربنا دارد و به دوره قاجاریه می‌رسد.
۷- بقعه رقیه بانو و شاهزاده ابراهیم
۸- آب انبار های چاله سی، مرکزی، دربریگ و ...
۹- زیارتگاه فیض آباد: در دشت کویر شامل بقعه ایوان و صحن و رواقهای زیبا و در پس آن اتاق‌هایی مخصوص زائران است و به ثبت آثار ملی رسیده است. این بنا توسط آقاصدرا از خاندان بنایی ساخته شده و بسیاری از بناهای موجود در نوش آباد توسط این خاندان ساخته و یا با دقت و مهارت بسیار بازسازی شده است.
10- قنات های نوش آباد: به طوری که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال نوش آباد حدود ۲۰ رشته قنات به موازات هم به پیش می‌روند که صحنه بی‌نظیری را به وجود می‌آورد.
نوش اباد کهن شهر ایران
شهر نوش آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل از استان اصفهان در ارتفاع ۹۰۰ متر از سطح دریا و به مختصات جغرافیایی `۲۶˚۵۱ طول و`۰۵˚۳۴ عرض و در فاصله ۵/۷ کیلومتری از شهر تاریخی کاشان و ۵/۲ کیلومتری از شهر آران و بیدگل واقع شده‌است. این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک در تابستان و سرد و خشن در زمستان است . نوش آباد دارای ۳۱ هکتار بافت تاریخی و طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ دارای ۱۰۴۷۶ نفر جمعیت است . آنگونه که در کتاب تارخ قم ( نوشته شده در سال ۳۷۸ هـ ق ) آمده‌است " انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره ( ساسانیان ) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمودتا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند." در فصل گلابگیری مسافران زیادی به شهر کاشان می ایند که علاوه بر گلابگیری به بنا های تاریخی همچون حمام فین و خانه های بروجردی و ابشار نیاسر و محمد معصوم زاده (امام زاده محمد) واقع در نوش اباد بیدگل سر می زنند.
معماری دست کند اویی (شهر زیر زمینی ) که بی شک، شهر پیش از آن شکل گرفته، محلی برای اختفا در ادوار گذشته بوده و نشان از وجود نا امنی در منطقه و تفکر هوشمندانه ساکنان آن است. این معماری به صورت دالانهای تو در تو در کل زیر سطح شهر و حتی فراتر از آن در دوران ساسانی و اوایل دوران اسلام گسترده شده‌است و در نوع خود اثری کم نظیر و شایسته بررسی گسترده و ثبت در فهرست میراث جهانی است
قلعه خشتی متعلق به دوره سلاجقه و از جنس خشت خام وگل به مساحت یک هکتار و دارای ۹ برج دیده بانی است .این قلعه که نظامی بوده در اعصار بعدی، کاربری مسکونی پیدا کرده‌است . مسجد جامع عتیق با مناره بلند و پر هیبتش در بخش مرکزی شهر تاریخی و در مجاورت محلی به نام تخته گاه قرار دارد. آنگونه که مردم می‌گویند در ابتدا این مکان آتشکده بوده و پس از اسلام به مسجد تغییر یافته ولیکن در این باره هیچگونه سند مکتوبی وجود ندارد و پژوهشی نیز صورت نگرفته‌است.
تخته گاه محلی است است که اهالی شهر می‌گویند زمانی بارگاه انوشیروان بوده و زنجیری داشته که یک سرش به آسمان وصل بوده و اگر گناهکاری دست به این زنجیر می‌گرفت و به بیگناهی خود قسم می‌خورد به آسمان می‌رفت متاسفانه این مکان حفاظت نشده‌است. این باور مردم با روایت تاریخ قم راجع به نوش آباد نیز سازگاز است.
آیین نوش آباد که امروز نیز زنده و پویا در میان مردم بر آن اصرار فراوان می‌شود نشان از علاقه طولانی این مردم بر مذهب شیعه و اعتقاد قلبی شان است که از آن جمله می‌توان به کاروان هشتم محرم، مراسم تاسوعا، مراسم عاشورا، مراسم روز یازدهم، مراسم روز دوازدهم، مراسم کتل برداری، مراسم کشته برداری، مراسم ایام فاطمیه، سقاخوانی، هوربابایی، انواع نذورات(غذاهای سنتی) اشاره نمود.
منطقه کویری نوش آباد که دارای آثار متعدد تاریخی همچون قلاع گوناگون با نامهای جلال آباد، فخر آباد، دی مورچون، سی زان، شجاع آباد، فیض آباد و وزیر و پوشش گیاهی خاکی مناسب جهت فعالیت‌های گردشگری است.
از صنایع دستی قدیم شهر مانند جولابافی، شعر بافی و پرورش کرم ابریشم اثری برجا نمانده ولی قالی بافی کماکان در چرخه اقتصادی و اجتماعی مردم نقش دارد. نوش آباد علاوه بر آثار ذکر شده، دارای ابنیه مذهبی همچون مسجد علی ( بنا گردیده در دوران سلاجقه )، زیارت فیض آباد و پل تاریخی اسحاق آباد و چندین رشته قناتی و از همه مهمتر مردمانی سخت کوش و فداکار است که نوید از آیندهٔ موفق برای آن دارد.